Podstawowe informacje o kampanii

Kampania „Pierwsze kroki w (cyber)Świecie” ma charakter informacyjno-edukacyjny. W latach 2022–2023 skierowana była do rodziców i opiekunów dzieci w wieku przedszkolnym. Jej celem było ograniczenie używania urządzeń cyfrowych przez małe dzieci, zwłaszcza bez kontroli i asysty dorosłych. Działania kampanii nie zmierzają do zablokowania kontaktów małych dzieci z cyberświatem w ogóle. Celem jest propagowanie takich zasad i wzorów, które służą bezpiecznemu i kreatywnemu używaniu cybermediów przez dzieci. W 2024 r. grono odbiorców poszerzono o rodziców dzieci w wieku od 7 do 9 lat.

Jak wskazują wyniki badań, im starsze dziecko, tym bardziej wydłuża się czas spędzany przez nie w sieci, kosztem innych aktywności. Może to mieć szereg negatywnych skutków, od pobudzenia i nadmiernej stymulacji zachowań po uzależnienie i nieprawidłowy rozwój osobowościowy oraz fizyczny. Według zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Pediatrycznego dzieci do 2. roku życia nie powinny używać żadnych urządzeń cyfrowych, tymczasem – jak wynika z badań „Brzdąc w sieci” – w grupie polskich dwulatków aż 36% korzysta z takich urządzeń na co dzień i czasem robi to w samotności, bez osoby dorosłej. 

Wraz z wiekiem dziecka rośnie intensywność użytkowania przez nie mediów cyfrowych i coraz częściej odbywa się to w samotności – w grupie wiekowej 3–6 lat aż 85% dzieci czasami siedzi samotnie przed ekranem. Tym samym nie mają one możliwości zapytania o coś, co je zaniepokoiło lub poruszyło lub czego nie zrozumiały. Część rodziców deklaruje, że udostępnia dzieciom urządzenia cyfrowe jako nagrodę albo zabiera za karę bądź też po to, by stłumić ich płacz, co wyrabia w maluchach przekonanie o szczególnej atrakcyjności takich sprzętów. Ponad 85% rodziców przyznaje, że czasem daje dzieciom do zabawy urządzenia cyfrowe, gdy sami mają do wykonania obowiązki domowe. Kampania jest odpowiedzią na cały szereg takich niepokojących zjawisk.

Kampanię zaplanowano do realizacji w latach 2022–2023, następnie przedłużono na 2024 r. Powstała strona pierwszekroki.net, prowadzone są oddziaływania poprzez media społecznościowe. Przygotowano spoty i produkcje audiowizualne prezentujące zalecenia pedagogów i psychologów, a także piosenkę promującą kampanię. W latach 2022–2023 funkcję ambasadora kampanii pełnił Szymon Majewski, znany dziennikarz i osobowość medialna.

Dla dziennikarzy, w 2022 r. i w 2023 r., zorganizowano dwie konferencje prasowe, kolejna planowana jest na 2024 r. Z kolei dla rodziców i opiekunów dzieci w wieku przedszkolnym opracowano poradnik na temat sposobów postępowania w trudnych wychowawczo sytuacjach związanych z nowymi mediami. Poradnik zawiera opisy takich sytuacji wraz z praktycznymi wskazówkami ich rozwiązywania. Kolejna broszura adresowana będzie do rodziców i opiekunów dzieci w wieku od 7 do 9 lat.

Kampanię realizuje Fundacja Poza Schematami. Zadanie współfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych na zlecenie Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.