„Wspólne kroki w Cyberświecie” – propozycja dla uczniów klas III i ich rodziców
Specjaliści zalecają, aby działania profilaktyczne wobec dzieci prowadzić możliwie wcześnie, niejako uprzedzając oddziaływanie różnych czynników ryzyka i wzmacniając czynniki chroniące.
To, co chroni, to np. silna, pozytywna więź z rodzicami, ich zaangażowanie w sprawy dziecka, wsparcie emocjonalne. Z kolei czynniki, które stanowić mogą zagrożenie dla rozwoju i bezpieczeństwa dzieci to m.in. trudności w odpowiedniej realizacji zadań rodzicielskich, negatywne wzory, różne formy przemocy (fizycznej, psychicznej)1.
Programy profilaktyczne realizowane na etapie edukacji wczesnoszkolnej powinny stwarzać rodzicom możliwość rozwijania swoich kompetencji wychowawczych, wspierać pozytywny klimat społeczny szkoły i tworzyć uczniom warunki sprzyjające rozwojowi wybranych umiejętności psychospołecznych2. Właśnie taką propozycją są „Wspólne kroki w Cyberświecie”.
„Wspólne kroki w Cyberświecie”, czyli…
Jest to program opracowany przez Fundację Poza Schematami ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych (pozostających w dyspozycji Ministra Zdrowia)3. Program adresowany jest do uczniów klas III szkół podstawowych i ich rodziców (opiekunów). Jego celem jest umożliwienie młodym odbiorcom rozwijania kompetencji potrzebnych do bezpiecznego używania cybermediów. Doskonalenie tych kompetencji wiąże się z obniżeniem ryzyka uzależnienia od mediów elektronicznych.
Program składa się z 14,5 godzin dydaktycznych. „Wspólne kroki w Cyberświecie” rozpoczynają się od krótkiego spotkania wprowadzającego z rodzicami (opiekunami). Następnie realizowany jest cykl 11 godzin zajęć z uczniami (zajęcia odbywają się co tydzień). Na koniec organizowane jest spotkanie podsumowujące z uczniami i ich rodzicami w postaci gry terenowej. W trakcie programu uczniowie proszeni są o wykonywanie w domu specjalnie przygotowanych zadań związanych z tematyką zajęć, część z nich realizowana jest wspólnie z rodzicami.
Realizatorami są nauczyciele, pedagodzy i psycholodzy. Specjalnie dla nich organizowane są (jednodniowe) szkolenia, które uprawniają do wdrażania programu w szkołach.
Realizatorzy „Wspólnych kroków” otrzymują dwie broszury – opis programu4 oraz karty pracy5. Dla uczniów przygotowano specjalną publikację, przeznaczoną do wykorzystywania podczas kolejnych spotkań w ramach programu6. Rodzice otrzymują poradnik dotyczący problematyki wychowania i cybermediów7. Wszystkie publikacje są dostępne offline (drukowane).
„Wspólne kroki w Cyberświecie” to program rekomendowany w ramach ogólnopolskiego systemu rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego8. System ten stworzono, aby szkołom i samorządom lokalnym wskazywać programy, które warto realizować (co znalazło potwierdzenie m.in. w rozporządzeniu Ministerstwa Edukacji Narodowej9). Chodzi o to, aby społeczności szkolne korzystały ze sprawdzonych rozwiązań, które przeszły przez sito wielowarstwowej selekcji, mającej na celu wybór propozycji spełniających kryteria najwyższej jakości.
„Wspólne kroki w Cyberświecie” jest na razie jedynym rekomendowanym programem z zakresu profilaktyki używania mediów cyfrowych adresowanym do uczniów klas III szkół podstawowych.
„Wspólne kroki” w badaniach
Badania oceniające skuteczność zajęć „Wspólnych kroków w Cyberświecie” wykazały, że przynoszą one pozytywne rezultaty w różnych wymiarach. Jak zauważają Autorzy badań, wykazano m.in. „wpływ programu Wspólne kroki w Cyberświecie na funkcjonowanie emocjonalne i psychospołeczne uczniów w klasie szkolnej; (…) program poprawia takie aspekty psychospołecznego funkcjonowania uczniów jak: aktywność na lekcjach, komunikowanie swoich emocji i oczekiwań, udzielanie pomocy, współpraca z rówieśnikami oraz rozwiązywanie konfliktów. Z drugiej strony ogranicza zachowania, które mogą być źródłem trudności i złego przystosowania (dokuczanie, brak zrozumienia dla potrzeb kolegów/koleżanek)”10. Ponadto udział w programie wiąże się z poszerzeniem zakresu wiedzy uczniów i pozytywnie wpływa na praktyki rodzicielskie dotyczące cybermediów. Dzięki „Wspólnym krokom w Cyberświecie” w domach uczniów częściej ustala się zasady dotyczące używania nowych mediów przez dzieci. Dzięki programowi rodzice podejmują z nimi rozmowy na temat zagrożeń wiążących się z Internetem, częściej też monitorują poczynania dzieci w sieci. Co ciekawe, oznacza to, że program realizowany w szkole może mieć pozytywny wpływ na praktyki rodzicielskie dotyczące używania cybermediów w domach.
„Wspólne kroki w Cyberświecie” realizowane są w szkołach od 2017 r., monitoring wdrożeń wskazuje, że dzieci generalnie są zadowolone z udziału w zajęciach, pozytywnie oceniają pracę realizatorów i zadania wykonywane wspólne z rodzicami. Wiemy, że w wielu placówkach program stanowi ważny element szkolnej profilaktyki.
Szkoły i samorządy zainteresowane realizacją „Wspólnych kroków w Cyberświecie” prosimy o kontakt:
Opr. M. J. Sochocki
Czy ten artykuł był:
Interesujący | |
Zrozumiały | |
Przydatny | |