Czy urządzenia ekranowe mogą szkodzić?

Technologie cyfrowe i oparte na nich media, z których możemy korzystać za sprawą urządzeń ekranowych, wniosły w nasze życie wiele dobrego. Ułatwiają i wzbogacają porozumiewanie się, edukację i pracę. Stanowią one stosunkowo nowy element naszego stylu życia.

Ponieważ są stale rozwijane, to ich wpływ na organizm ludzki wymaga ciągłych badań naukowych. Jednak pewna część wiedzy naukowej, jaką już dysponujemy, powoduje wiele uzasadnionych obaw. Niekiedy cybermedia mogą mieć szkodliwy wpływ na rozwój i zdrowie ludzi, a w szczególności najmłodszego pokolenia. Dlatego naukowcy coraz częściej apelują do rodziców i opiekunów o odpowiedzialne zarządzanie czasem spędzanym przez dzieci na korzystaniu z mobilnych i stacjonarnych urządzeń ekranowych.


Rodzicu, czy wiesz, że…?

  • 1/3 polskich dzieci między 12 a 23 miesiącem życia korzystała z urządzeń mobilnych średnio 44 minuty dziennie, natomiast wśród dzieci w wieku od 2 do 5 lat 2/3 dzieci korzystało z tych urządzeń średnio 49 minut dziennie;
  • jeśli małe dzieci spędzają zbyt wiele czasu przed ekranem, gorzej śpią, zwiększa się ryzyko zachorowania np. na choroby metaboliczne (cukrzyca, niski poziom dobrego cholesterolu HDL) oraz choroby sercowo-naczyniowe (wysokie ciśnienie krwi). Grozi im też otyłość, niski poziom gęstości kości1.


Coraz częściej naukowcy zalecają, by to rodzice i inni dorośli dawali dzieciom przykład, jak spędzać czas na innych, niezwiązanych z urządzeniami ekranowymi czynnościach. Niestety, część rodziców i opiekunów małych dzieci daje im niewłaściwy przykład korzystania z tych urządzeń. Z ostatnich badań wynika, że dzieci rodziców silnie uzależnionych od smartfonów mają trudności w rozwoju emocjonalnym. Częściej niż dzieci rodziców nieuzależnionych zachowują się agresywnie, częściej też nie potrafią dostosować swoich emocjonalnych reakcji do sytuacji (np. szybciej się denerwują albo trudniej im jest się uspokoić).


Czy wiesz, że zbyt częste używanie smartfonów przez rodziców w obecności ich małych dzieci, ma negatywny wpływ na ich rozwój? Na przykład:

  • W Australii odnotowano, że 76% rodziców, którzy przebywali na placu zabaw ze swoimi dziećmi poniżej piątego roku życia, korzystało ze smartfonów i niekiedy ignorowało prośby swoich dzieci o uwagę.
  • W Stanach Zjednoczonych i Izraelu zaobserwowano, że wielu rodziców dzieci w wieku od 2 do 6 lat podczas pobytu z nimi w restauracjach korzystało ze smartfonów. Około 1/3 rodziców poświęcała temu od 40% do 100% czasu całego posiłku. Rodzice pochłonięci używaniem smartfonów siadali z dala od swoich dzieci i nie patrzyli na nie. Ponadto nie zwracali uwagi na ich zaniepokojenie, próby nawiązania rozmowy, a także na ich bezpieczeństwo. Na takie zachowanie rodziców dzieci reagowały złością i rozczarowaniem, niewłaściwymi i ryzykownymi zachowaniami lub wycofaniem się z prób porozumiewania się z rodzicami.
  • W Holandii rodzice dzieci poniżej piątego roku życia skupieni na smartfonach rzadko reagowali na prośby dzieci o uwagę, a im silniejsze było ich zaangażowanie, tym reakcje na te prośby były słabsze i nieco opóźnione.
  • W Stanach Zjednoczonych zaobserwowano, że używanie telefonu przez rodziców dzieci od drugiego do szóstego roku życia powoduje mniejsze ich zaangażowanie w kontakty z dziećmi niż inne czynności rozpraszające rodziców2.

W jaki sposób chronić dzieci? Jak bezpiecznie korzystać z cybermediów? Na ten temat w dziale Zalecenia specjalistów.


Czy ten artykuł był:

Interesujący
2
Zrozumiały
2
Przydatny
2
 yasr-loader

Autor

dr Wioletta Junik

Autorka naukowo zajmuje się problematyką profilaktyki, jest pedagogiem społecznym z doświadczeniem zawodowym pracy w szkole i w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Przeczytaj również

  1. Maria Engler, 27 lutego 2024

    Czy urządzenia cyfrowe mają wpływ na mózg dziecka? 

    W dzisiejszych czasach dzieci powszechnie korzystają z urządzeń ekranowych. W 2023 roku Fundacja Badań Społecznych zajęła się tematem nadużywania ich wśród dzieci w wieku 7–14 lat.

  2. dr Jolanta Jarczyńska, 25 października 2022

    Niewłaściwe używanie przez dzieci cybermediów: do czego prowadzi i jak temu przeciwdziałać?

    Korzystanie z urządzeń ekranowych (mediów cyfrowych) przez dzieci może być korzystne dla rozwoju dziecka, ale jeśli ich używanie jest niewłaściwe, przynieść może liczne szkody.

  3. dr Jolanta Jarczyńska, 25 października 2022

    Dzieci w świecie mediów elektronicznych – wybrane dane z badań „Zero to eight”

    Obecnie media cyfrowe i wirtualna przestrzeń stanowią dla dzieci nieodzowny element ich życia. Jak pokazują doniesienia płynące z licznych badań, świat cyfrowy i towarzyszące mu urządzenia nie są dla dzieci nowością. Większość dzieci w wieku przedszkolnym wie, czym są media cyfrowe i z nich korzysta.

  4. dr Magdalena Rowicka, 25 października 2022

    Jak małe dzieci korzystają z urządzeń cyfrowych i co z tego wynika?

    Co drugie dziecko w Polsce od urodzenia do 72. miesiąca życia (ukończonego 6. roku życia) korzysta już z urządzeń mobilnych/cyfrowych, takich jak telefon typu smartfon, tablet, smartwatch czy laptop.