Wzmacnianie więzi z dzieckiem

Bezpieczna, bliska relacja z rodzicami daje dziecku podstawę do właściwego rozwoju. Dzięki niej czuje się ono ważne i kochane. Fundamentem tej więzi jest przewidywalne dla dziecka zachowanie dorosłego.

Ważne, żeby było przeniknięte miłością, szacunkiem, dobrocią, spokojem i wewnętrzną siłą. Traktowanie dziecka jak odrębnej osoby, którą warto zrozumieć, jest dobrym sposobem budowania relacji. To bardzo ważne, żebyś sprawdzał/a, czy Twój sposób wychowywania uwzględnia potrzeby dziecka i kolejne etapy jego rozwoju.

Co jest ważne we wzmacnianiu więzi między dzieckiem a rodzicami?

Na poniżej zamieszczonym schemacie pojawiają się odpowiedzi na to pytanie. Krąg ufności to model, który przedstawia gotowość dorosłego do działania (dwie dłonie), gdy dziecko np. rozpoczyna zabawę albo potrzebuje pomocy. Dorosły obserwując dziecko rozpoznaje, co kryje się pod zachowaniem dziecka. Zauważa, kiedy ono np. potrzebuje ruchu, zabawy, a kiedy pomocy w poradzeniu sobie ze strachem, złością czy smutkiem. To prawidłowe rozpoznanie prowadzi do wyboru działania. Jeśli dorosły rozpozna potrzebę wspierania dziecka w poznawaniu świata, korzysta z działań charakterystycznych dla bezpiecznej bazy (ręka z górnej części kręgu). Gdy uzna, że dziecko potrzebuje pomocy, staje się dla niego bezpieczną przystanią, w której dziecko otrzyma wsparcie w razie przeżywania trudności (ręka z dolnej części kręgu). Dziecko w ciągu dnia może przechodzić z jednej części kręgu do drugiej wiele razy. Ważne, by dorosły był przy nim, gdy ono tego potrzebuje. Dzięki temu dziecko utrwala w sobie przekonanie, że może polegać na innych i sobie w zaspokajaniu swoich potrzeb.

Krąg ufności

Bądź bezpieczną bazą

Ważne jest to, żeby Twoje dziecko, gdy tego potrzebuje, mogło skorzystać z Twojej pomocy pochodzącej z bezpiecznej bazy, czyli wsparcia w poznawaniu siebie, innych i świata.

Stajesz się bezpieczną bazą dla dziecka, gdy:

1. Czuwasz nad jego działaniem, zabawą. Oznacza to, że sprawdzasz, czy jest bezpieczne. Z ciekawością przyglądasz się temu, co robi. Nawet, jeśli nie zaprasza Cię do zabawy, pokazujesz, że możecie być w bliskim kontakcie, ale w pewnej odległości i Wasza więź nie zanika.
2. Cieszysz się samą obecnością dziecka. Mówisz np.: „Miło mi, że przyszedłeś do kuchni potowarzyszyć mi w przygotowaniu obiadu”; „Jak wchodzisz do pokoju, od razu robi się weselej”, „To niezwykłe, ile potrafisz zadać pytań w 10 minut” (oczywiście, jeśli taki komunikat jest zgodny z odczuciami rodziców ☺).
3. Pomagasz mu w poznawaniu świata – tylko w takim zakresie, w jakim potrzebuje (uruchamiasz w sobie „wewnętrznego leniwca” 😉 ) i tylko wtedy, gdy dziecko tego chce.
4. Cieszysz się z tego, że ono jest. Dzięki temu ono uczy się radości z własnego istnienia.
5. Cieszysz się jego osiągnięciami, które są na miarę jego możliwości!!! Dla jednego dziecka sukcesem będzie wytrwanie przy malowaniu przez 10 minut, dla innego namalowanie obrazka ze szczegółami i tłem.
6. Zachęcasz do podejmowania inicjatywy – „Ciekawe, jaką dzisiaj zabawę zaproponujesz koleżance w przedszkolu?”; „Co Ty na to, żebyś to Ty dzisiaj wymyślił, co będzie na obiad?”; „A jak myślisz, skąd możemy się dowiedzieć, jak powstaje tęcza?”.
7. Zachęcasz je do podejmowania decyzji – „Napijesz się soku czy kakao? Zdecyduj.”; „Jakiego koloru założysz jutro spodnie, zielone czy pomarańczowe?”; „Najpierw mycie zębów czy kąpiel? Wybierz.”; im starsze dzieci, tym bardziej ogólne pytania, np. „Czego się napijesz?”; „W co się jutro ubierzesz?”; „Co chcesz robić w weekend?”.

Bądź bezpieczną przystanią

Kiedy dziecko doświadcza niepewności, trudnych emocji, problemów, nie potrafi przejść od zabawy do przygotowania do snu, potrzebuje Twojego przejęcia kontroli i wsparcia charakterystycznego dla dolnej części kręgu.

Bezpieczną przystanią jesteś, gdy:

1. Chronisz dziecko, np. w sytuacji, w której jeszcze nie potrafi przewidzieć konsekwencji swojego działania, np. próbuje zjechać z bardzo wysokiej górki na dwukołowym rowerze, na którym przed chwilą nauczyło się jeździć.
2. Cieszysz się jego obecnością nawet wtedy, gdy nie radzi sobie z emocjami – „Dobrze, że do mnie przyszedłeś, żeby się wypłakać”; „To dobrze, że przyszłaś, zanim się na dobre rozzłościłaś, wspólnie znajdziemy sposób, co z tą złością zrobić”; „Tak czasem bywa smutno, dobrze, że do mnie przychodzisz, pobędziemy ze sobą i z tym smutkiem” – UWAGA! To od Ciebie dziecko ma się „zarazić” spokojem, czułością, życzliwością, a Ty czuwasz nad tym, żeby nie przejmować nastroju dziecka – wiem, że to bywa trudne i wiem, że to możliwe.
3. Pomagasz uporządkować emocje, uczucia, nastroje, które bywają dla rozwijającego się dziecka sporym wyzwaniem: „Złościsz się, bo trzeba wracać do domu z placu zabaw. A co Ty na to, żeby pobiec do tamtego drzewa i wrócić biegiem do mnie?”; „Oboje połóżmy ręce na brzuchu i weźmy głęboki oddech nosem, a potem powoli, sycząc wypuszczajmy powietrze. I co teraz czujesz?”.

Jak rozpoznać, czego potrzebuje moje dziecko?

Określenie, w której części kręgu ufności znajduje się dziecko i odpowiednie odniesienie się do jego potrzeb, to podstawa prawidłowej więzi. Oto przykłady działań, które możesz podjąć, by lepiej zrozumieć sytuację dziecka, a potem wybrać odpowiedni rodzaj wsparcia:

• nie zakładaj, że wiesz lepiej, zapytaj – „Co się stało?”; „O co chodzi?”;
• opisz to, co widziałaś/eś – „Przesunął się klocek w Twoim zamku i cała budowla się rozsypała”;
• daj czas na odpowiedź;
• zapytaj, jeśli dziecko jest starsze: „Czego teraz potrzebujesz?” – dzieci od 4 roku życia mogą mieć już tyle wiedzy o świecie i o sobie, że coraz częściej umieją, w sytuacjach powtarzalnych, sprecyzować to, co jest dla nich ważne;
• zapytaj, czy dziecko chce usłyszeć Twoją propozycję pomocy i dopiero po uzyskaniu zgody podaj dwie propozycje do wyboru (dla dziecka najmłodszego/słabo posługującego się mową lub w nowych, nieznanych dotąd sytuacjach);
• może się okazać, że w danym momencie lepsze niż słowa będą otwarte ramiona gotowe do przytulenia ☺.

Przedstawione propozycje to nie jedyne sposoby budowania bliskości z dzieckiem. To jedna z wielu możliwości wzmacniania relacji z dzieckiem oparta na zdobytej wiedzy, pracy z rodzicami i moim doświadczeniu bycia mamą.

---

Czy ten artykuł był: